خصوصیات فنوتیپی و مولکولی سویه‌های سینوریزوبیوم ملیلوتی جدا شده از ریشه‌های گیاه یونجه (Medicago sativa) در ایران ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

مقدمه: همزیستی گیاهان لگوم با ریزوبیوم به تثبیت زیستی نیتروژن منجر می‌شود و نیتروژن خاک را افزایش می‌دهد. هدف پژوهش حاضر، تعیین ویژگی‌ ایزوله‌های سینوریزوبیوم جدا شده از گیاهان یونجه در ایران است. مواد و روش‏‏ها: باکتری‌ها در محیط مانیتول آگار حاوی عصاره مخمر جدا و با آزمایش عفونت زایی گیاه تایید شدند. پس از بررسی باکتری‌ها از نظر ویژگی‌های ریخت شناسی و بیوشیمیایی، یک قطعه از ژن S rRNA16 با اندازه حدود 1500 جفت باز با استفاده از پرایمر fD1 و rD1 تکثیر داده شد. محصولات واکنش زنجیره پلیمراز (PCR) از نظر الگوی هضم آنزیمی با اندونوکلئاز Taq1 بررسی شد. نتایج: 63 باکتری از گرهک ‌ای هموژنیزه گیاهان جدا شد. 42 ایزوله در سه تکرار آزمایش عفونت‌زایی در گیاهان یونجه گرهک ایجاد کردند. از 42 ایزوله، 8 تا مقاوم به شوری بودند. 7 ایزوله در pH 4 رشد بهتری نسبت به سایرین داشتند. تمامی ایزوله‌ها مقاوم به CuCl2 (5/0 میلی‌مولار)، CdCl2 (65/0 میلی‌مولار)، MnSO4 (75/0 و 5/1 میلی‌مولار) و ZnSO4  (125/0 میلی‌مولار) بودند. ایزوله S3Q و S22K نسبت به شوری، اسیدیته، دما و فلزات سنگین بیشتر از سایرین مقاوم بودند. محصولات PCR تمامی باکتری‌ها الگوی تحدیدی یکسانی بعد از هضم آنزیمی با Taq1 داشتند. بحث و نتیجه‏گیری: نتایج نشان داد که در میان باکتری‌های جدا شده، اختلافاتی از نظر مقاومت به تنش‌های شوری، اسیدیته، دما و فلزات سنگین وجود دارد. شناسایی سویه های بومی ریزوبیوم بویژه سویه های مقاوم به شوری، دما، فلزات سنگین و اسیدیته می‌تواند به علت استفاده از این باکتری‌ها به عنوان کودهای بیولوژیک در شرایط سخت ارزشمند باشد.